کار اونجا راحت پیدا میشه؟ چه کارهایی اونجا خیلی توی بورسه؟ موسسه های کاریابی چطور؟ قابل اعتماد هستند؟ کار سیاه چیه؟ چطوری و کجا دنبال کار بگردم؟ اینا همه سوالاییه که قراره توی این پست بهشون بپردازیم.
هزینه های زندگی توی ترکیه و توی استانبول خیلی نقش مهمی در مهاجرت شما داره. اصولا کسایی که میخوان مهاجرت کنن، براشون خیلی سواله که با چقدر می‌تونن استارت بزنن یا اینکه چقدر پس انداز داشته باشن تا بتونن کار پیدا بکنن؟
خب باید اینو بهتون بگم شما از زمانی که مهاجرت میکنین تا زمانی که پروسه خرید خونه یا اجاره کردن خونه و گرفتن اقامتتون، دنبال کار گشتن، پیدا کردن کار به همه اینها برسید و حقوق ماه اولتون رو بخواید از صاحب کار دریافت کنید، این یه پروسه طولانیایه که شما تو این مدت نیاز دارید هزینه خونوادتون رو از پس اندازتون خرج بکنید یا بهتره که بگیم تو این مدت بتونید دووم بیارید.
خب اولین سوال همینجا پیش میآد. به اندازه چند ماه خرج خانوادم، پس انداز همراهم باشه؟
به این سوال نمیشه یه جواب قطعی داد. یه نفر هست همون ماه اول که میرسه خیلی خوش شانسه و یا کار پیدا میکنه، کارشم نسبتا خوبه. صاحب کارش آدم خوبیه، حقوقشو به موقع پرداخت میکنه و در این مورد مشکلی نخواهد داشت.
کسانی رو من می‌شناسم که بیشتر از یک ساله دارن توی استانبول زندگی میکنن یا حالا کلا توی ترکیه و نتونستن هنوز کاری رو پیدا کنن که بتونه خرج کامل ماهیانه خانواده‌شون رو تامین بکنه.
بنابراین هر ماه داره یه بخشی از خرج خانواده و خرج زندگی از پس اندازشون استفاده میشه. حالا این در حالتیه که شما خیلی خوش شانسین.
گاهی اوقات هستش که صاحب کار آدم بد قولیه، حقوق رو تیکه تیکه میده، یه ماه میده، دو ماه نمیده و از این جور موارد و مشکلات.
به نظر من شخصاً در بدو ورود اگر به اندازه ۶ ماه پس انداز همراهتون باشه، میشه گفت خوبه. ترکیه مثل ژاپن ۲۰ سال پیش نیست که شما به محض ورودتون بتونید برید سر کار و حقوق دریافت کنید، هزینه های خودتون رو بدید، تازه پس انداز هم بکنید. در مواردی میشه که مثلاً میفرستن ایران برای کمک خرج خانوادشون که توی ایرانم هست.
ببینید اوضاع اقتصادی ترکیه شاید از ایران کمی بهتر باشه، ولی خیلی هم خوب نیست صادقانه و ترکها خودشون از بیکاری خیلی شکایت دارن. دیگه برای ماهایی که خارجی هستیم، خودتون تخمین بزنید.
اگر فکر میکنید که در بدو ورود، میتونید برید سر کار و یک نفر در خانواده صبح تا عصر کار بکنه و بتونه هزینه های خانواده رو کامل تامین کنه و تازه پس اندازم داشته باشه، باید بهتون بگم که یکم در اشتباهید.
ایرانی‌هایی که ترکیه زندگی میکنن، به سه دسته تقسیم میشن:
دسته اول:
کسایی هستن که خب میشه گفت وضع مالی خوبی دارن. من اسمشونو میزارم از ما بهترون و داره هزینه ماهیانهشون از ایران تامین میشه. بنابراین توی ترکیه نیاز به پیدا کردن کار هم ندارن.
دسته دوم:
خانواده‌هایی هستند که اگر زوج هستند، خانم و آقا صبح تا شب، ۶ روز هفته، کم کم ۱۰، ۱۲ ساعت در روز کار میکنن و تموم تلاششون رو میکنن که بتونن اول ماه رو به آخر ماه برسونن. متاسفانه امکان پس‌انداز هم تو این حالت نیست.
دسته سوم:
کساییان که حداقل ۴، ۵ سال از مهاجرتشون میگذره، اینجا راه و چاه رو یاد گرفتن، کلی آشنا پیدا کردن، کار خوبی پیدا کردن و یه جورایی میشه گفت جا افتادن.
پس حالا میخوام بهتون اینو بگم که اگر جزء دسته اول نیستین، کم کم یکی دو سال سختی رو باید به جون بخرید.
چه کاری ترکیه توی بورسه؟
خیلی از شماها این سوال رو از من میپرسید که چه کاری اونجا تو بورسه؟
من برم چه حرف های یاد بگیرم که اونجا بازار کار داشته باشه؟
در مورد بازار کار شغل های مختلف، باید اینو بهتون بگم که دو تا چیز خیلی مهمه؛
- یکی تسلط شما به حرفهتون
- و دوم تسلط به زبان ترکیه.
تسلط به زبان ترکی، باید در حدی باشه که شما بتونید به راحتی صحبت کنید و به راحتی حرف طرف مقابل رو متوجه بشید.
حالا اینکه چه کاری اونجا توی بورسه، به نظر من سوال خیلی منطقیای نیست.
برای اینکه هر شهری یا هر کشوری، هر جای دنیا، تمام کارها و به تمام شغل ها نیاز داره. بنابراین میشه گفت تمام شغل ها بازار کار اینجا داره اما بستگی داره که میزان تسلط شما چقدره و آیا یک ترک تمایل داره که یه خارجی توی اون کار استخدام بکنه یا ترجیح میده شهروند ترکیه و هم وطن خودش رو استخدام بکنه.
ولی خب یه سری کارها هم هستند که اگر یه خارجی اون کار رو انجام بده، یه پوان مثبت برای صاحب کار به حساب می‌آید و میتونه با افتخار بگه که من برای این کار خارجی استخدام کردم.
برخی از کارهای مورد نیاز همیشگی در ترکیه
ترک ها کلا توی ناخن کاری خوب نیستن و یا معلم های زبان انگلیسی، زبان های خارجی خوبی نیستن. حالا به هر دلیلی میتونه به دلایل زبان شناسی باشه، به خاطر نوع تلفظشون. کسی نمیدونه. در کل توی این قبیل حرفه ها خوب نیستن.
اما حالا اینی که دارم میگم نه اینکه شما پاشید الآن برید ناخن کاری یاد بگیرید یا پاشید برید کلاس زبان که بخواید شروع به کار بکنید اینجا.
اول ازتون تست میگیرن، مطمئن بشن که حرف های هستید و یه جورایی از خودشون بهترید. ببینید ما باید یه ارجحیتی نسبت به اینا داشته باشیم که بخوان هم وطنشون رو کنار بزنن و ما رو به عنوان یک خارجی با تمام دردسرهایی که داریم، شامل بیمه گرونتر، مالیاتی که باید برای استخدام خارجی‌ها بدن، حقوق بیشتری که باید به ماها بدن و اجازه کاری که برای ما بگیرند رو به جون بخرن تا ما رو استخدام کنن. پس باید یه چیز خاصی نسبت به خودشون داشته باشیم.
همین الانم کم نیستن ایرانی ها یا خارجی هایی که اینجا ناخن کار یا معلم زبان انگلیسی هستند. پس یادتون باشه اگر برای یه کاری تقاضا زیاده، افراد آماده به کار زیادی هم وجود داره.
پس اگر تازه ۶ ماه قبل مهاجرت به فکر این افتادید که برید یه حرفه ای رو یاد بگیرید که بتونید اینجا کار راحت پیدا کنید، بهتره بهتون بگم اون ۶ ماه وقتتون رو اختصاص بدید به یاد گرفتن زبان ترکی که یه مقدار براتون، اینجا کاراتون رو انجام دادن راحتتر باشه.
برای اینکه حرفه ای که شما توی ۶ ماه تازه بخواید یاد بگیرید، اونقدر به شما اون تجربه و اعتماد به نفس و متخصص بودن رو نمیده که بتونید اینجا کار خوبی پیدا کنید.
زبان انگلیسی چقدر برای پیدا کردن کار به من در ترکیه کمک میکنه؟
هر کاری اینجا نیاز به دونستن زبان ترکی داره. ببینید اینجا کسی انگلیسی بلد نیست یا اگر بلده در اون حدی نیستش که بتونه راحت با شما ارتباط برقرار کنه. پس لطفاً انگلیسی رو فراموش کنید. تنها کاری که اینجا نیاز به دونستن زبان ترکی نداره، تدریس زبان های خارجیه. بذارید براتون یه مثال بزنم که قضیه خوب جا بیوفته.
فرض کنید شما یه شرکت بزرگ دارید و نیاز به یه دونه نیروی کار دارید. همزمان یه متقاضی ایرانی و یه متقاضی ترک دارید. شما در چه صورتی میآیید ترکه رو به ایرانیه ترجیح بدید؟ در صورتی که میزان تسلط و تخصص اون ترکه یه سر گردن از ایرانیه بالاتر باشه و تسلطش تو زبان، زبان فارسی جوری باشه که حرف شما رو کامل بفهمه و بتونه با شما صحبت کنه خوب باهاتون و ارباب رجوع ها، مطمئناً ارتباط بگیره. خب حالا شما میتونید خودتونو بزارید جای کسی که میخواد شما رو استخدام کنه. به عنوان یه نیروی خارجی توی ترکیه و اینجوری فکر کنم بهتر متوجه بشید که چقدر شانس پیدا کردن کار دارید.
آیا با خرید ملک یا اقامت توریستی اجازه کار میتوانم بگیرم؟
خیر. با توجه به اینکه اقامتی که از طریق خرید ملک یا اجاره خونه میگیرید برای شما اجازه کار به همراه نداره، شما دو راه دارید: یکی این که دنبال کاری بگردید که کارفرما براتون اجازه کار بگیره که در موردش کامل توی یه پست توضیح دادم که همینجا و یا توی پیج اینستاگراممون میتونید پیداش بکنین، یا این که تن بدید به کاری که براتون اجازه کار نمیگیره و یه جورایی، یه جورایی نه، کاملا غیر قانونیه و در اصطلاح بهش کار سیاه میگن.
مزایا و معایب کار سیاه در ترکیه!
خیلی از خارجی‌هایی که اینجا زندگی میکنن، مشغول کار سیاه هستند. این کار سیاه، یه خوبی هایی داره، یه بدی هایی داره.
مزایای کار سیاه در ترکیه!
- یکی این که راحت پیدا میشه،
- خیلی نیاز به تسلط به زبان ترکی نداره.
- معمولاً حقوقشون به صورت هفتگی یا روزانه پرداخت میشه
- و برای کسانی که مجرد باشن، جای خواب هم داره
- کارهای راحتین، نیاز به تخصص آنچنانی هم ندارن
البته این رو یادتون باشه که اگه زبان ترکی بلد باشید، یه پوان مثبت براتون به حساب میآد.
معایب کار سیاه در ترکیه!
- اینه که خب شما چون اجازه کار ندارید، هر لحظه بازرس و یا پلیس ممکنه از شما کارت اجازه کار بخواد، تو محل کارتون حضور پیدا کنند و وقتی که می‌بینن شما اجازه کار ندارین، باقی ماجرا رو فکر کنم بتونید حدس بزنید. جریمه مالی و دیپورت برای شما و جریمه سنگین مالی برای محل کار.
- دومیش اینه که حقوق این کارها از حقوق کارگری، حقوق پایه، کمتره و در بهترین حالت، اندازه حقوق کارگریه که خب میدونید دیگه کفاف یه زندگی رو نمیده.
- و مورد بعدی که خیلی هم مهمه اینه که چون صاحب کار میدونه شما غیر قانونی دارید کار میکنید، اولم که بیمه که ندارید و چون میدونه که دارید غیرقانونیکار میکنید و دستتون به جایی بند نیست، سر دادن حقوق بازی در میآره، خورده خورده میده، یه ماه میده، چند ماه نمیده و خلاصه خیلی اذیتتون میکنه سر این مسئله. پس اگر در حال انجام کار سیاه بودید و همون هفته اول، موعد حقوقتون که رسید و دیدید که صاحب کار داره بازی در میآره، سریع به فکر یه جای دیگه باشید.
- مشکل بعدی این کارها اینه که ساعت های کاریشون نسبت به حقوقشون خیلی زیاده؛ یعنی شما تقریباً برای ۵۰ ساعت کار هفتگی چیزی حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ لیر دریافت میکنید و همونطوری که حقوقتون رو هفتگی میگیرید، ممکنه که سر هفته صاحب کار بیاد بهتون بگه که کار خیلی کم شده، مشتری نداریم و از هفته دیگه نیا.
کارهای سیاه در ترکیه به چه کارهایی گفته میشه؟
مثل کار توی خیاطی ها، کار توی آرایشگاه‌ها، صافکاری ها، کارواش ها، تعمیرگاه ها، انواع کارگاه ها مثل نجاری ها، کارگاه‌های ام دی اف و از این قبیل کارها.
موسسات کاریابی در ترکیه
مورد بعدی که خیلی از من می‌پرسن در مورد موسسه های کاریابیه. من شخصا با خیلی از موسسه های کاریابی برخورد داشتم. خیلی هاشون از من خواستن براشون تبلیغ بکنم ولی متاسفانه چون من میدونم پروسه کاری اینا به چه صورته، هرگز نمیتونم بهشون اعتماد کنم و همینجا میگم “هیچ موسسه کاریابی معتبری وجود نداره”. کلا فراموشش کنید.
چند نمونه از روش های کلاه برداری موسسه های کاریابی در ترکیه
چیکار میکنن؟ پروسه کاریشون به این صورته. اول شما رو با وعده کار خوب، اجازه کار، مهاجرت کاری و حقوق خوب میکشونن به طرف خودشون. بعدش بعضیاشون هستن که همون اول کار مثلا نصف هزینه رو ازتون میگیرن، بعد از پیدا کردن کار باقی هزینه رو میگیرن.
یه سریاشون هستن که دیگه خیلی شما رو به سمت خودشون میکشن، میخوان براتون حالت اعتماد و اطمینان ایجاد کنن. میگن هیچ پولی به ما نده. بعد از گرفتن اولین حقوقت، میتونی به ما پرداخت کنی و شما میگید چی از این بهتر؟ چقدر مطمئن.
اینا میرن با یه کارگاهی، با یه محل کاری با صاحب کار صحبت میکنن و شما رو میبرن سر کار. حالا اون طرف قضیه چی میشه؟ اینا ساخت و پاخت میکنن با صاحب کار. میگه که من برای تو یه کارگر میآرم و هزینه پولی که ازش دریافت میکنم رو نصفش رو میدم به تو و نصفش برای خودم. ماه اول به روال خوبی میگذره و شما پول رو تقدیم موسسه کاریابی میکنید.
بعد از اون صاحب کار شروع میکنه رفتارش با شما تغییر میکنه و در واقع جوری رفتار میکنه که شما خودتون فرار رو به قرار ترجیح بدید.
حالا این وسط چه اتفاقی افتاد؟ شما پولتون رو از دست دادید، کار پیدا نکردید، جناب موسسه کاریابی کلی پول به جیب زد، صاحب کارتون یه کارگر رایگان دستگیرش شد (گیرش اومد) و تمام.
اجازه کار در ترکیه سال 2021 (روش‌ها و مشکلات)
اگر پست اجازه کار رو دیده باشید، میدونید که من شرایط گرفتن اجازه کار رو اونجا ذکر کردم. میدونید که یه کارگاه کوچیک نمیتونه برای شما اجازه کار بگیره. پس خواهشا گول وعده هاشون رو نخورید.
چطوری دنبال کار توی ترکیه بگردم؟
حالا سوالی که پیش میاد اینه که پس چطوری کار پیدا کنم؟ کجا دنبال کار بگردم؟ همین اول اینو بگم احتمال اینکه شما از ایران یا کلا خارج از ترکیه، بتونید یه کاری توی ترکیه پیدا کنید، تقریباً نه قطعا، تقریبا صفره. مگر اینکه تخصصتون خاص باشه یا خب شرکت بزرگی باشه، شرکت یا موسسه بزرگی باشه.
دوم اینکه اگر می‌خواین کار سیاه پیدا کنید، بسته به اون تخصص خودتون به کارگاه‌ها و یا مغازهها، فروشگاه ها، به محل هایی که میدونید به تخصصتون مرتبطه، حضوری مراجعه کنید و حالا تست ازتون میگیرن و بپرسید که نیروی کار نیاز دارن یا نه؟ کار راحتی نیست ولی پیدا کردن کار در این حالت محال هم نیست.
سایت های کاریابی در ترکیه
مورد بعدی در مورد سایت های کاریابیه که لینک چند تا از معروفاشو براتون مینویسم.
به این صورته که محل های کاری که نیاز به نیروی کار دارن، اعلام آمادگی میکنن و شما برای اینا، براشون رزومه میفرستید. اما فقط به فرستادن رزومه اکتفا نکنید. گاهی اوقات توی آگهی‌ها، لوکیشن محل کار رو زده یا اسم شرکت، موسسه یا محل کار رو نوشته و یا میتونید برید توی سایت شرکت مثلاً، ایمیلشو پیدا کنید، مستقیما به ایمیلشون بفرستید یا اینکه اسمش رو پیدا کنید و حضوری هم رزومه ببرید. یادتون نره که رزومهتون رو به ترکی بنویسید به جز تدریس زبان های.خارجی یا زبان انگلیسی که خب در این صورت باید رزومتون به زبان انگلیسی باشه. ۹۵ درصد مردم ترکیه، زبان انگلیسی نمیدونن.
