ترکیه، امیدی نو برای دانشجویان سودانی آواره‌شده به دلیل جنگ داخلی

ترکیه به پناهگاهی آموزشی برای دانشجویان و اساتیدی تبدیل شده که تحصیلاتشان به دلیل جنگ داخلی در سودان متوقف شده بود و به آنها فرصتی برای ازسرگیری مسیر تحصیلیشان ارائه کرده است.

در میان جنگ و تحت هماهنگی شورای عالی آموزش ترکیه، نهاد نظارتی دانشگاه‌های این کشور، دانشجویان و اساتید دانشگاه البطانۀ سودان در دانشگاه نِغده اُمر حلیس‌دمیر ترکیه مستقر شده‌اند تا تحصیلات خود را ادامه دهند.

از 15 آوریل 2023، سودان درگیر درگیری‌های خشونت‌آمیزی بین ارتش و نیروهای پشتیبانی سریع (که پیش‌تر متحد بودند) به دلیل اختلافات درباره اصلاحات نظامی و ادغام شده است. بر اساس گزارش سازمان ملل، سودان با بزرگترین بحران آوارگی و گرسنگی در جهان مواجه است. این جنگ جان بیش از 20 هزار نفر را گرفته و بیش از 3.5 میلیون نفر از کشور فرار کرده‌اند. نزدیک به 9 میلیون نفر در داخل سودان آواره شده‌اند و بیش از 25 میلیون نفر به کمک‌های فوری انسان‌دوستانه نیاز دارند.

به عنوان بخشی از این درگیری، تأسیسات دانشگاه البطانه آسیب دیده و فعالیت‌های آموزشی مختل شده است. وزارت آموزش عالی و تحقیقات علمی سودان برای کاهش تأثیر جنگ بر دانشجویان و خسارات به بخش آموزش این کشور، با شورای عالی آموزش ترکیه تماس گرفت.

در پاسخ سریع، شورای عالی آموزش ترکیه «ابتکار دانشگاه میهمان» را راه‌اندازی کرد و دانشگاه البطانه را با دانشگاه نغده امر حلیس‌دمیر هم‌راه ساخت. این ابتکار جابجایی 18 نفر شامل رئیس دانشگاه، سه کارمند اداری، دو عضو هیئت علمی پژوهشی، چهار دانشجوی دکتری، دو دانشجوی کارشناسی ارشد و شش دانشجوی کارشناسی را ممکن ساخت.

مدل «دانشگاه درون دانشگاه» تضمین می‌کند که دانشجویان و اساتید سودانی بتوانند تحصیل و پژوهش خود را در شرایط بهتر و محیطی امن ادامه دهند. هدف این ابتکار کمک به دانشجویان برای بازگشت به سودان پس از اتمام تحصیلات است تا بتوانند در توسعه آینده کشورشان مشارکت کنند.

«ما نمی‌خواهیم دانشگاه‌ها تعطیل شوند»

پس از جلسه‌ای در شورا با رئیس دانشگاه البطانه و هیئت همراه، اِرول اُزوار، رئیس شورای عالی آموزش ترکیه، درباره این ابتکار با آناتولی گفتگو کرد.

اُزوار گفت که وزارت آموزش عالی سودان سال گذشته با نهاد نظارتی آموزش عالی ترکیه تماس گرفت و توضیح داد که دانشگاه‌های سودان به دلیل درگیری‌های داخلی با مشکلات شدیدی مواجه هستند و بسیاری از مؤسسات مجبور به تعطیلی شده‌اند.

وی با بیان اینکه برای یافتن راه‌حل با نهادهای مربوطه در ترکیه گفتگو شده، افزود: «بررسی کردیم که چگونه می‌توانیم از دانشگاه‌های سودان حمایت کنیم و به مدلی رسیدیم که سه دانشگاه برتر سودان در سه دانشگاه ترکیه میزبانی شوند. از آنجا که نمی‌خواهیم دانشگاه‌ها تعطیل شوند، این پیشنهاد را به همتایان سودانی‌مان ارائه دادیم.»

وی ادامه داد: «هدف ما این بود که دانشجویان و اساتید سودانی بتوانند تحصیلات خود را در دانشگاه‌های مشخص‌شده در ترکیه ادامه دهند. مقامات سودانی از این ایده استقبال کردند و با خوشحالی آن را پذیرفتند.»

«ترکیه همیشه درهایش را به روی پژوهشگران گشوده است»

اُزوار اعلام کرد که تعدادی از مدیران، اساتید و دانشجویان مشخص شده، تحصیلات خود را در کلاس‌های اختصاص‌یافته توسط دانشگاه نغده امر حلیس‌دمیر ازسر گرفته‌اند. وی توضیح داد که دانشگاه‌های بحری و النیلین سودان نیز به ترتیب در دانشگاه‌های سلجوق و اینونوی ترکیه میزبانی خواهند شد.

وی گفت: «این ابتکار جمهوری ترکیه و شورای عالی آموزش تضمین می‌کند که این دانشگاه‌ها که به دلیل جنگ مجبور به تعلیق فعالیت‌های آموزشی شده‌اند، بتوانند بدون تعطیلی در ترکیه به کار خود ادامه دهند. این پروژه پیشگامانه‌ای است که در جهان اسلام و روابط دو کشورمان الگو خواهد بود.»

اُزوار افزود: «همانطور که می‌دانید، ترکیه همواره درهایش را به روی پژوهشگرانی که به دلایل مختلف نمی‌توانند فعالیت‌های علمی خود را در کشورشان انجام دهند، گشوده است. این موضوع نه‌تنها امروز، بلکه برای قرن‌ها صدق می‌کند.»

وی ادامه داد: «این کشور همچنین مکانی امن است که دانشمندان می‌توانند در محیطی حمایتی به تحصیل و پژوهش بپردازند. امیدواریم با بازگشت صلح به سودان، این سه دانشگاه به کشورشان بازگردند.»

ترکیه «هرگز تعطیلی دانشگاه‌ها را نمی‌پذیرد»

اُزوار تأکید کرد که ترکیه متعهد به ارائه بهترین آموزش ممکن به دانشجویان بین‌المللی در دانشگاه‌های ترکیه است.

وی با ابراز اطمینان از اینکه دانشجویان سودانی پس از فارغ‌التحصیلی سهم بزرگی در کشورشان خواهند داشت، گفت: «پیشتر نمونه‌هایی از این دست را دیده‌ایم. فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های ترکیه به وزیر، نخست‌وزیر و حتی رئیس‌جمهور در کشورهای خود تبدیل شده‌اند. امیدواریم این موضوع برای سودان نیز محقق شود. این دانشجویان در آرامش به تحصیل ادامه خواهند داد و ما هرگز تعطیلی دانشگاه‌ها را نمی‌پذیریم.»

«ترکیه اولین کشوری بود که صدای ما را شنید»

محمود یعقوب محمود، رئیس دانشگاه البطانه، گفت که جنگ داخلی تلفات جانی و تخریب گسترده‌ای به همراه داشته است. وی خاطرنشان کرد که دانشگاه برای ادامه آموزش به سیستم آنلاین روی آورده بود، اما به دلیل کمبود منابع، این انتقال مؤثر نبوده است.

محمود با بیان قدردانی گفت: «ترکیه و سودان قرن‌ها روابط داشته‌اند. ترکیه کشوری بزرگ است و صدایش در همه‌جا شنیده می‌شود. وقتی وضعیت خود را توضیح دادیم، ترکیه اولین کشوری بود که صدای ما را شنید. از گشوده شدن درهای این کشور به روی ما عمیقاً سپاسگزاریم.»

وی پس از ورود به دانشگاه نغده امر حلیس‌دمیر، تفاوت چشمگیر شرایط آموزشی نسبت به سودان را مشاهده کرد و متعهد شد که پس از بازگشت به سودان، سیستم آموزشی کشورش را بهبود بخشد.

«این دانش را به سودان بازمی‌گردانم و در توسعه کشورم مشارکت می‌کنم»

فراس آیالدین قهرصول فراقله، دانشجوی کارشناسی ارشد بیوشیمی، گفت که به دلیل جنگ در سودان نتوانسته تحصیلاتش را ادامه دهد.

فراقله که از ترس جانش به ترکیه آمده، ابراز تمایل کرد تا دوره‌های عملی خود را در مراکز پژوهشی دانشگاه ادامه دهد. وی گفت: «آزمایشگاه‌ها و مراکز پژوهشی پیشرفته به یادگیری عملی من کمک شایانی خواهند کرد. این دانش را به سودان بازمی‌گردانم و در توسعه کشورم مشارکت می‌کنم.»

به‌طور مشابه، رشیده ابراهیم حسین، دانشجوی کارشناسی دانشکده دامپزشکی دانشگاه البطانه، از فرصت کار با تجهیزات پیشرفته در ترکیه ابراز قدردانی کرد.

وی گفت: «در سودان منابع دامی غنی داریم، اما فناوری ما توسعه نیافته است. اینجا یاد می‌گیرم که چگونه از تجهیزات مدرن استفاده کنم و این دانش را به سودان بازمی‌گردانم. دانشگاه البطانه بمباران شد و من راهی برای ادامه تحصیل نداشتم. خطر جانی باعث شد نتوانم در سودان بمانم. این فرصت در ترکیه به من شانس تازه‌ای در مسیر تحصیلی‌ام داده است.»