Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) با مشارکت Türkiye İş Bankası و زیر نظر شرکت Maxis، نخستین صندوق سرمایهگذاری جسورانه خود با عنوان «صندوق سرمایهگذاری هفتادمین سال ODTÜ» را تأسیس کرده است. این صندوق، نخستین صندوق با ماهیت دائمی (Endowment) در تاریخ دانشگاه محسوب میشود.
این صندوق که به مناسبت هفتادمین سال تأسیس ODTÜ راهاندازی شده و با نام ODTÜ70 شناخته میشود، هدفش ارزیابی ظرفیتهای نوآوری در حوزههای فناوری عمیق ترکیه و ارائه سرمایهگذاری صبورانه و منظم به استارتآپهای فناوری در مراحل اولیه و رشد است. این صندوق با ساختار، استراتژی سرمایهگذاری و مدل طراحیشده، نقش پیشرویی در ترکیه ایفا میکند.
هاکان آران، مدیرکل بانک İş Bankası، در مراسم رونمایی از این صندوق با اشاره به فارغالتحصیلی خود از ODTÜ، گفت: «اگر از تغییر جهان صحبت میکنیم، این امر تنها از طریق همکاریها ممکن است. هرچقدر که بهعنوان افراد موفق باشیم یا در رأس سازمانهای بزرگ قرار بگیریم، دامنه تأثیرمان محدود است. اما اگر همکاریها اتفاق بیفتد و مؤسساتی که برای هدف مشترک تلاش میکنند گرد هم آیند، آنگاه تغییر آغاز میشود؛ مؤسسات ما تغییر میکنند، کشور تغییر میکند و جهان تغییر میکند. من معتقدم که پیشرفت سالم و مؤثر تنها از طریق گسترش حوزههای تأثیر و همکاریهایی مانند صندوق سرمایهگذاری هفتادمین سال ODTÜ امکانپذیر است.»
هاکان آران همچنین تأکید کرد: «صندوقهای اینچنینی در ابتدای راه نیازمند کمکهای داوطلبانه هستند. ما نیز بهعنوان بانک، متعهدیم که معادل ۱۰ درصد از جمعآوریهای صندوق را به آن کمک کنیم. اگر هدف جمعآوری ۱۰۰ میلیون دلار باشد، ما ۱۰ میلیون دلار به آن اضافه خواهیم کرد. امیدواریم این کمک اندک بانک İş Bankası به عنوان کاتالیزور عمل کند و دستیابی به اهداف را تسریع بخشد.»
احمد یوزگاتلیگیل، رئیس دانشگاه ODTÜ، در این مراسم اظهار داشت: «ODTÜ که هفتاد سال پیش تأسیس شد، تنها به تولید علم نمیپردازد، بلکه نسلهایی را پرورش میدهد که جسور، ریسکپذیر و نوآور هستند. امروز وقتی به گذشته نگاه میکنیم، میبینیم که ODTÜ به چیزی فراتر از یک دانشگاه تبدیل شده و به مرکز گستردهترین و مؤثرترین اکوسیستم نوآوری ترکیه بدل شده است. اکنون این تجربه هفتادساله را به مرحله جدیدی انتقال میدهیم. امروز زمان مناسبی برای برداشتن این گام است، زیرا ظرفیت نوآوری ترکیه در بالاترین سطح تاریخی خود قرار دارد. درحالی که صندوقهای Endowment سرنوشت دانشگاهها را در جهان تعیین میکنند، ما در ترکیه این گام را برای اولینبار برمیداریم. ODTÜ در این مدل پیشرو است.»
وی افزود: «حداقل ۷۰ درصد از سرمایه جمعآوریشده به عنوان سرمایهگذاری به اکوسیستم ODTÜ بازخواهد گشت. ما در همکاری با Maxis، هدفمان ایجاد ساختاری با حجم اولیه ۷۰ میلیون دلار و در ادامه رسیدن به ۱۰۰ میلیون دلار است. تا سال ۲۰۳۵ و در هشتادمین سال ODTÜ، این حجم را افزایش خواهیم داد و برای صدمین سال، هدفمان رسیدن به صندوق Endowment یک میلیارد دلاری است. این مدل برای اولینبار در ترکیه اجرا میشود.»
بر اساس توضیحات ارائهشده، این صندوق که درآمدهای حاصل از سرمایهگذاریها را با کمکهای مالی تحت یک چتر واحد گرد هم میآورد، ۲۰ درصد از درآمدهای خود را به بنیاد توسعه ODTÜ انتقال خواهد داد. این رویکرد، ODTÜ70 را به اولین مدل طراحیشده برای پایداری دانشگاهی در ترکیه تبدیل میکند. این صندوق در همکاری با شرکت Maxis مدیریت میشود و هدف آن رسیدن به حجم هدف ۷۰ میلیون دلار است.
تمرکز سرمایهگذاری صندوق بر ۷۰ درصد استارتآپهای اکوسیستم ODTÜ و ۳۰ درصد فرصتهای استراتژیک قرار دارد. حوزههای اولویتدار شامل هوش مصنوعی، مواد پیشرفته، بیوتکنولوژی، فناوریهای سلامت، دفاع، تحرک و فناوریهای اقلیمی هستند.
گفتنی است که ۱۱ درصد از کل خروجهای سرمایهگذاری (Exit) در ترکیه توسط فارغالتحصیلان ODTÜ انجام شده است. همچنین در میان ۱۰۰ استارتآپ برتر که بیشترین سرمایهگذاری را دریافت کردهاند، ۱۷ درصد دارای بنیانگذاران ODTÜ هستند. در سال ۲۰۲۴، از ۵۲۴ سرمایهگذاری انجامشده، ۵۰ مورد متعلق به فارغالتحصیلان ODTÜ بوده است.
ODTÜ70 با گردآوری دانش دانشگاه، شبکه فارغالتحصیلان و اکوسیستم کارآفرینی، به دنبال تسریع در ورود استارتآپهای فناوری بومی به بازارهای جهانی است.
در این مراسم، چشمانداز، اهداف و نقش ODTÜ70 در توسعه اکوسیستم فناوری ترکیه بهطور مفصل به اطلاع عموم رسید. – استانبول

